دليريوم (روان آشفتگي) يك اختلال عصبي شناختي است كه مشخصه اصلي آن بروز مشكل در توجه و آگاهي مي‌باشد. هم چنين در طي اين وضعيت ظرفيت‌هاي شناختي بيمار نظير حافظه، زبان، ادراك و موقعيت سنجي نيز با اختلال مواجه مي‌شوند. روان آشفتگي يك اختلال كوتاه مدت است كه معمولا چند ساعت يا نهايتا چند روز طول مي‌كشد و مي‌تواند ناشي از مشكلات مختلفي باشد كه از جمله آن‌ها بايد به مسمويت با مواد، محروميت از مواد، مصرف دارو و بيماري‌هاي طبي اشاره كرد. در ادامه در مورد علائم، علل، عوامل خطرساز و روش درمان دليريوم توضيحات بيشتري ارائه كرده‌ايم.

براي دريافت مشاوره در زمينه روان آشفتگي مي‌توانيد در ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

 منبع: دليريوم يا روان آشفتگي

آشنايي با اختلال دليريوم

دليريوم نوعي وضعيت روانپزشكي حاد است كه در راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني در دسته اختلالات عصبي شناختي قرار دارد. اين مشكل اغلب در پي مصرف يك داروي خاص، دچار شدن به يك بيماري، مسموميت با مواد مخدر يا محروميت ناگهاني از آن‌ها بروز مي‌يابد و منجر به آشفتگي ذهني زيادي در بيمار مي‌شود. كسي كه دچار روان آشفتگي شده ممكن است كه اصلا متوجه اطرافش نباشد، موقعيت خود را نشناسد، قدرت تفكرش را تا حد زيادي از دست بدهد و از نظر آگاهي يا هوشياري كلي نيز با افت مواجه شود. البته اين اختلال وضعيتي كوتاه مدت است كه معمولا چند ساعت تا نهايتا چند روز طول مي‌كشد.

علائم و نشانه هاي مبتلايان به دليريوم

بارزترين علامت‌دليريوم از دست دادن توجه و آگاهي است. يعني فرد نمي‌تواند روي يك موضوع تمركز كند و هوشياري چنداني نسبت به موقعيت پيراموني خود نيز ندارد. علائم ديگر اين اختلال بروز نواقص قابل توجه در ظرفيت‌هاي شناختي است. براي مثال ممكن است فرد قدرت تفكر منطقي‌اش را به طور موقت از دست بدهد، توان تصميم گيري نداشته باشد، اختلالاتي را در حافظه تجربه نمايد و حتي تكلم يا درك گفته‌هاي ديگران نيز برايش مشكل باشد. از همين رو در اين شرايط ممكن است بيمار پرت و پلا بگويد و نتواند ارتباط موثري با ديگران برقرار كند.

روش هاي تشخيص روان آشفتگي

با وجود بروز نشانه هاي ذكر شده، باز هم نمي‌توان به طور قطعي تشخيص اين اختلال را صادر كرد. از اين درمانگر با استفاده از روش هاي زير به تشخيص نهايي خواهد رسيد.

• آزمايش كبد
• آزمايشات مربوط به تيروئيد
• ام ار آي مغزي
• آزمايش خون
• راديوگرافي قفسه سينه

علل دچار شدن به دليريوم و انواع دليريوم

دليريوم مي‌تواند تحت تاثير علل مختلفي اتفاق بيافتد كه بر اين اساس متخصصين انواع مختلفي ازدليريوم را از هم تفكيك كرده‌اند كه به شرح زير است:

🔸 دليريوم‌ناشي از مسموميت مواد

🔸 روان آشفتگي ناشي از محروميت از مواد

🔸 دليريوم‌ناشي از دارو

🔸 روان آشفتگي ناشي از يك بيماري طبي

🔸 دليريوم‌ناشي از علل متعدد (زماني كه 2 يا چند مورد از موارد بالا همزمان با هم در بروز دليريوم نقش دارند، اين تشخيص مطرح مي گردد)

عوامل خطرساز براي بروز دليريوم

متخصصين بر اين باورند كه برخي عوامل مي‌توانند ريسك بروزدليريوم را افزايش دهند. از همين رو به آن‌ها عوامل خطرساز گفته مي‌شود. اين عوامل خطرساز به دو دسته محيطي و فيزيولوژيكي تقسيم مي‌شوند كه در ادامه به توضيح هريك از آن‌ها پرداخته‌ايم:

عوامل خطرساز محيطي

برخي از عوامل محيطي كه خطر بروزدليريوم را افزايش مي‌دهند مواردي نظير سطوح پايين فعاليت، سبك زندگي كم تحرك، مصرف داروها و موادي كه خاصيت روان گردان دارند، به خصوص الكل و داروهاي آنتي كولينرژيك.

عوامل خطرساز فيزيولوژيكي

از جمله عوامل فيزيولوژيكي كه ريسك روان آشفتگي را به طور قابل توجهي افزايش مي‌دهند موارد زير را در بر مي‌گيرند:

• كساني كه دچار هرگونه اختلال عصبي شناختي ديگر هستند.
• سالمندان حساسيت بيشتري نسبت به بروز دليريوم دارند.
• اين مشكل در شيرخوارگان و كودكان نيز بيشتر از بزرگسالان و بالغين اتفاق مي‌افتد كه اين مسئله اغلب به بيماري‌هاي تب دار و مصرف داروهاي آنتي كولينرژيك مرتبط است.

راه هاي پيشگيري از روان آشفتگي

يكي از بهترين راه ها براي جلوگيري از بروز اين اختلال؛ مخصوصا در كساني كه زمينه بروز آن را دارند، استفاده از روش هاي غير دارويي است. بنابراين تا حد امكان براي درمان يبوست، اضافه وزن، بي خوابي، كم آبي، كمبود اكسيژن، نقص بينايي و شنوايي تا جاي ممكن از دارو استفاده نشود. در ادامه با محيط درماني مناسب مثل كاهش تنش در منزل و محيط كار، ايجاد سكوت و آرامش در محل زندگي، دوري از سر و صدا و نور اضافه در شب، حفظ اشيا و افرادي كه به شادي و احساس آرامش كمك مي‎كنند و حذف عوامل ايجاد درد و ناراحتي مي توان مانع از تظاهر روان آشفتگي شد.

چگونگي درمان دليريوم

همانطور كه گفته شد دليريوم يك اختلال حاد و كوتاه مدت است كه علائم آن سريعا ظاهر مي‌شوند. در اين شرايط بيمار كنترل بسيار كمي روي رفتار خود دارد و هوشياري‌اش را نسبت به محيط پيراموني از دست مي‌دهد. از همين رو بسيار اهميت دارد كه او را سريعا به اورژانس منتقل كنيد تا درمان‌هاي دارويي لازم را در اسرع وقت دريافت نماييد.

درمان اين مشكل تا حد زيادي به تشخيص دقيق علت آن وابستگي دارد. براي مثال درمان‌دليريوم ناشي از مسموميت با مواد با دليريوم‌ناشي از عفونت ريه كاملا متفاوت خواهد بود. از همين رو بسيار اهميت دارد كه يك همراه مطلع از شرايط جسمي و رواني بيمار در كنار او حضور داشته باشد. همچنين پس از گذشت دوره روان آشفتدگي به كمك دارو درماني به منظور ارزيابي بازگشت توانمندي‌هاي شناختي و رفع نواقص عصبي ضروري است كه به يك روانشناس مراجعه نماييد.

براي درمان به كدام متخصصين بايد مراجعه كنيم؟

با تظاهر علائم اختلال روان آشفتگي هر چه زودتر بايد به متخصصان اعصاب و روان مراجعه كنيد. بعد از معاينات اوليه متخصص در صورت نياز شما را به درمانگران روانشناسي و روانپزشك ارجاع مي‌دهد. در اين شرايط پيگيري درمان هاي غير دارويي تضميني بر جلوگيري از تظاهر مجدد نشانه هاي اختلال است.

فرق دليريوم با دمانس

خيلي اوقات نشانه هاي دليريوم با دمانس شباهت زيادي به هم دارند. افتراق اين دو اختلال حتي براي متخصصان نيز دشوار است. اما به طور كلي نشانه هاي روان آشفتگي ناگهان بروز كرده و ظرف چند روز از بين ميروند. اما دمانس بيماري مزمن و پيشرونده اي است كه ارتباط فرد را در طول زمان با محيط و اطرافيان و حتي با خودش از بين مي‌برد.

فرق روان آشفتگي با آلزايمر چيست؟

در بيشتر موارد اين دو اختلال در سالمندان بروز يافته و اطرافيان را نگران مي‌كند. رفتار و طريقه بروز هر دو در سالمندان شباهت زيادي دارد. براي تشخيص نياز به انجام آزمايشات و معاينات پزشكي است. براي مثال بيمار در هر دو اختلال تمركز و هوشياري اش را مي تواند از دست بدهد. اما آلزايمر مانند دليريوم در طول روز نوسان ندارد. اما در نهايت تشخيص اختلال تنها به عهده متخصصان اعصاب و روان است.

سخن آخر

بروز اختلال روان آشفتگي در هر سني احتمال دارد، اما در سالمندان بيشتر است. در قدم اول متخصصان حوزه سلامت روان پيشگيري را بهترين درمان براي اين اختلال مي‌دانند بنابراين بيمار و خانواده را در جهت ايجاد شرايطي براي جلوگيري از بروز مجدد نشانگان راهنمايي مي‌نمايند. متاسفانه هنوز درماني قطعي براي اين اختلال وجود ندارد. با استفاده از داروها و تمرينات مختلف مي‌توان آن را كنترل كرد.

براي دريافت مشاوره در زمينه روان آشفتگي مي‌توانيد در ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول